Natuur in Zuid-Limburg

Zuid Limburg herbergt een zeer bijzondere flora en fauna. Zo zijn nergens in Nederland meer soorten vlinders en vleermuizen te vinden. Het dwergblauwtje (de kleinste vlinder die in Nederland voorkomt met een grootte van een vingernagel) en de veldparelmoervlinder komen zelfs alleen in Zuid-Limburg voor. Dit geldt ook voor de eikel- en hazelmuis. Deze aantrekkelijke slaapmuizen zijn de helft van het jaar in winterslaap. Jammer genoeg worden ze beiden in Nederland met uitsterven bedreigd, de eikelmuis iets meer dan de hazelmuis. In Zuid-Limburg leven ook alle in Nederland voorkomende soorten amfibieën en reptielen. De geelbuikvuurpad, vroedmeesterpad en muurhagedis komen zelfs alleen in Zuid-Limburg voor.  Het meest bijzondere dier dat in Zuid-Limburg voorkomt is waarschijnlijk de Europese hamster (ofwel korenwolf). Dit bijzondere knaagdier komt nog op enkele akkers voor in Zuid-Limburg, maar het gaat erg slecht met de hamster. Niet alleen in Nederland, maar ook in de rest van zijn verspreidingsgebied. De IUCN heeft onlangs de hamster de status van Critically Endangered toegekend en de hamster is inmiddels meer bedreigd dan bijvoorbeeld de Bengaalse tijger en de grote panda. 

​

 

Lesprogramma's

Michael de Groot heeft acht lesprogramma's ontwikkeld voor gebruik in Zuid-Limburg. Kinderen van groep 1-2 maken gebruik van het eerder ontwikkelde lesprogramma ‘Pedro de rups’ (en gaat dus niet specifiek over ‘Limburgse’ dieren). Kinderen van groep 3 maken gebruik van het lesprogramma ‘Eva de hamster’ en kinderen van groep 4 maken gebruik van het lesprogramma 'de avonturen van Peter de eikelmuis'. Voor kinderen van de groepen 5-6 zijn er drie verschillende lesprogramma’s beschikbaar over de muurhagedis, hamster en geelbuikvuurpad. Voor kinderen van groep 7-8 zijn er ook drie lesprogramma’s beschikbaar over de muurhagedis, hamster en hazelmuis. Een school kan dus kiezen voor een lesprogramma over dieren die in de betreffende stad/regio voorkomen. Het concept van de verschillende lesprogramma's is vergelijkbaar. Door middel van aansprekende verhalen, tekeningen en opdrachten leren kinderen over de bijzondere dieren die in hun leefomgeving voorkomen (en in de bijlagen van het boekje leren zij ook hoe zij zelf de natuur/dieren in eigen tuin een handje kunnen helpen). In het verhaal over Peter de eikelmuis wordt aan de kinderen gevraagd een tekening te maken van een ideale leefomgeving voor de eikelmuis. Een andere uitdagende opdracht is het tekenen van een zelfverzonnen vlinder die eruitziet zoals zijn naam zegt. Kinderen verzinnen de meest uiteenlopende vlinders van de frikandel- en appelvlinder tot de gouden krul- en circusvlinder.

​

 

Een natuurtuin op school en een minivlindertuin thuis...

Het is voor kinderen moeilijk om de hamster, eikel- en hazelmuis te helpen, maar zij kunnen wel vlinders (en andere insecten), vogels en bijvoorbeeld egels helpen. Vrijwel alle leerlingen hebben thuis een ruime tuin. Als onderdeel van het project kweken zij op school (nectar producerende) plantjes op die zij in eigen tuin kunnen planten. De verschillende lesprogramma's bevatten ook een bijlage met allerlei tips om dieren in eigen tuin te helpen. Van het maken van een 'egelhotel' tot het planten van struiken en boompjes die veel voedsel bieden aan insecten en vogels zoals het vuil- en krentenboompje. Op het terrein van deelnemende scholen zijn ook natuurtuinen aangelegd. Zo is op het terrein van Kindcentrum ZIEZO! in Maastricht een overbodige fietsenstalling met behulp van ouders, onderwijzers en kinderen omgevormd tot een prachtige natuurtuin. De natuurtuinen bestaan uit allerlei vaste, bloeiende planten en een combinatie van struiken en boompjes om van het vroege voorjaar tot het najaar insecten van nectar te voorzien. Daarnaast produceren de planten ook bessen  en ander fruit  voor tal van vogels en kunnen kinderen op termijn ook fruit plukken in de natuurtuin. 

​

 

Diploma's en kindernatuurvakantieboek

Alle leerlingen krijgen na afloop van het project een mooi diploma dat hoort bij het lesprogramma waar zij mee gewerkt hebben. Daarnaast wordt aan alle leerlingen die aan het project hebben deelgenomen gevraagd een tekening te maken en een verhaaltje te schrijven (vanaf groep 3) over een dier dat je in het wild kunt zien in Zuid Limburg. Uit de groepen worden dan 2-4 tekeningen (en verhalen) gekozen en gebundeld in het zogenaamde kindernatuurvakantieboek. Alle kinderen krijgen vlak voor de zomervakantie een exemplaar van het kindernatuurvakantieboek en kinderen die met hun tekening en verhaal het boek hebben gehaald krijgen twee extra exemplaren om bijvoorbeeld aan opa en oma te geven. Er zijn inmiddels vijf kindernatuurvakantieboeken uitgebracht en in elke uitgave weten de kinderen weer te verrassen met prachtige tekeningen en verhalen over allerlei dieren van eekhoorn tot das en eikelmuis. Kinderen weten ook te verrassen met inlevende verhalen over dieren die niet erg geliefd zijn. Zo schreef een meisje een mooi verhaal over een eenzame teek die vriendjes zocht en een ander meisje schreef een verhaal over een wolf die geen schaap wilde opeten, maar juist vrienden wilde worden met een schaap. 

​